Heyvanlarda askaridoz
2024-06-03 00:00:00
Askaridoz atlarda, donuzlarda, cavan qaramallarda, itlərdə, pişiklərdə, quşlarda, həmçinin insanlarda rast gəlinən helmintozdur (qurd xəstəliyi).
Törədicisi Askarididae ailəsinə məxsus yumru qurdlardır. Əsasən bağırsaqlarda (əsasən nazik bağırsaq şöbəsində) parazitlik edir.
Yayılması yetkin helmintin bağırsaqlarda qoyduğu, nəcis vasitəsi ilə ətraf mühitə yayılan, sayı bəzən milyona çatan ətraf mühitin təsirlərinə davamlı yumurtalar vasitəsi ilə baş verir. Yumurtalar xarici mühitdə 15 il, durğun sularda 14 ay qala bilər. Yetkin helmint 15-40 sm uzunluğa çata bilir.
Qida və yem vasitəsi ilə orqanizmə düşən yumurtalar 14-20 gündən sonra bağırsaqlara düşür və onlardan sürfələr çıxaraq 2 ay müddətində yetkin helmintə çevrilir. Bağırsaqlarda iltihab yaratmaqla ishala səbəb olur, eyni zamanda parazitlik edərək orqanizmin qəbul etdiyi qidalardan istifadə edərək orqanizmi zəiflədir. Sürfələr bağırsağın selikli qişalarından keçərək qan vasitəsi ilə qara ciyərə, ağ ciyərə, bəzən gözün torlu qişasına, hətta beyinə daxil olaraq patologiyalar yaradır. Belə ki, sürfələr kapilliyarlar vasitəsi ilə ağ ciyərin alveolalarına daxil olaraq qansızmalara və iltihaba səbəb olmaqla tənəffüs yollarının daralmasına, nəticədə ikincili bakterial infeksiyaların yaranmasına, qaraciyərin iltihabına, gözün tor qişasında iltihaba və görmənin itməsinə, beyində iltihaba və mərkəzi sinir sisteminin pozulmasına səbəb ola bilər.
Askaridlər immunosupressiv maddə buraxaraq peyvəndləmənin immunitet yaratmasının qarşısını alır, o cümlədən paralel xəstəliklərin sağalma müddətinin uzanmasına gətirib çıxarır.
Amerikada donuzlarla eyni otlaqda otlayan cavan qaramalda adətən donuzları yoluxduran Askarididae ailəsinə məxsus Ascaris suum (donuz askaridi) aşkar edilmişdir. Belə ki, bu parazitlər heyvanlar arasında ölümə səbəb olmuşdur.
Kliniki əlamətləri:
- Cavan heyvanlarda zəiflik, arıqlıq, heyvanın çəki yığa bilməməsi, sərt tük örtüyü, sallaq qarın, xroniki öskürək və təngnəfəslik (ağ ciyərə sürfələr düşdükdə) müşahidə edilir;
- Cavan quşlarda halsızlıq, arıqlama, böyümənin ləngiməsi, görünən selik qişaların anemiyası əlamətləri görünür;
- Xəstə quşlarda tüklər pırpızlaşır, qanadlar sallanır, diareya baş verir, dimdikdən qatı selik axır, quşların bir yerə toplanması müşahidə edilir.
Profilaktikası:
- Qeyri-sağlam ərazilərdə mütəmadi dehelmintizasiya tədbirləri aparılmalıdır;
- Peyin vaxtlı-vaxtında təmizlənməli və zərərsizləşdirilməlidir.
Xəbərlər
Bölgələrdə heyvanların identifikasiyası ilə bağlı müşavirələr davam edir
Quba rayonunda heyvanların identifikasiyası ilə bağlı müşavirə keçirilib
Nazir Məcnun Məmmədovun Zaqatalada vətəndaş qəbulunun vaxtı dəyişdirilib
Aqrar Xidmətlər Agentliyinin əməkdaşları beynəlxalq forumda iştirak edib
Avropa İttifaqı nəşrində “Ağalı ağıllı kənd” haqqında məqalə dərc olunub
QARAMALIN FRANSAİELOZ XƏSTƏLİYİNDƏN QORUNMASINA DAİR FERMERLƏRƏ MƏSLƏHƏT
Quba rayonunda epizootiya əleyhinə profilaktik tədbirlər davam etdirilir
Qoyun və keçilərin nayrobi xəstəliyindən qorunması – Fermerlərə məsləhət
Aqrar Xidmətlər Agentliyi Həmkarlar İttifaqı Komitəsi müsabiqə elan edib
Çəyirtkəkimilərə qarşı mübarizə tədbirlərinə hazırlıqlar davam etdirilir
Oğuz rayonunda heyvanlar arasında profilaktiki tədbirlər davam etdirilir
Toxum və ting istehsalçılarına subsidiyanın verilməsi prosesi yekunlaşıb
Xaçmazda cari ilin epizootiya əleyhinə profilaktik tədbirləri yekunlaşır